Burn-out

Na 11 jaar huwelijk besloot ik in 2005 dat ik alleen verder wilde. Ik was mijzelf volkomen kwijtgeraakt in de relatie en had ruimte nodig om mijzelf terug te vinden. Vreemd genoeg merkte ik dat ik mijn ex-man niet los kon laten terwijl ik ziek werd als we toch weer samen kwamen. Het was duidelijk geen gezonde relatie geweest tussen ons maar waarom bleef ik dan bezig met hem, met ons? Ik leek wel verslaafd aan hem. Een jaar na onze scheiding kreeg ik een forse burnout waarmee ik 2 en een half jaar ziek thuis ben geweest. In die tijd zag ik op tv een programma waar gesproken werd over een boek “Als hij maar gelukkig is” van Robin Norwood en over de term relatieverslaving. Ik heb het boek gekocht en wist meteen dat het over mij ging. Ondanks de wat extreme voorbeelden in het boek herkende ik absoluut de patronen die beschreven werden. En mijn loslaatproblemen leken inderdaad op een verslaving. Ik leek wel een junk. Ondanks dat ik er ziek van werd móest ik af en toe een shot van contact met hem.
Achter in het boek werd het bestaan van zogenaamde Norwoodgroepen beschreven en er bleek er één in Eindhoven te zijn. Ik ben daar meteen (met de nodige zenuwen!) naar toe gegaan en ben 4 en een half jaar gebleven om aan mijn herstel te werken. Door de verhalen van lotgenoten, het (eerlijk) kunnen delen van mijn vallen en opstaan heb ik heel veel inzicht gekregen in wie ik ben, wat ik doe, mijn kwetsbaarheden én mijn kracht. Daarbuiten heb ik heel veel gehad aan boeken, cursussen en websites die hieronder beschreven staan. Stapje voor stapje komt de informatie die ik nodig heb als vanzelf op mijn pad. Helaas heb ik uit therapie nooit iets kunnen halen. Relatieverslaving was een onbekend fenomeen of de aanpak van de therapeut was niet passend of helpend.

Wat mij enorm helpt is mijn onderzoekende geest. Ik zie dat er iets in mijn leven niet goed gaat en verkramping oplevert en ik wil dan weten waarom. En daarbij ga ik er van uit dat ik niets aan de ander hoef te veranderen maar me alleen bezig hoef te houden met mijzelf. Dat geeft veel vrijheid en maakt me geen slachtoffer van mijn omgeving. Ik kwam erachter dat ik enorm gevoelig ben, hoogsensitief zelfs, maar om te “overleven” (de liefde van anderen niet kwijt te raken) meer en meer in mijn hoofd ben gaan zitten en mijn gevoel uitschakelde. Het was voor mij belangrijk dat weer terug te draaien. In de opleiding tot energetisch therapeut (http://www.cursuscentrumdesmederij.nl/opleiding-spirituele-therapie/) heb ik dat kunnen doen. Ik kwam er ook achter dat ik de liefde buiten mijzelf zocht en daardoor enorm afhankelijk werd binnen mijn relatie. De opleiding heeft me daarbij geholpen, evenals de boeken en workshops van Jan Geurtz (http://www.jangeurtz.nl/)

Ik zit inmiddels alweer een paar jaar in een gezonde relatie en ook hierin vind ik veel herstel. Juist in een liefdesrelatie komt veel oud zeer naar boven. Ik heb het grote geluk dat ik een partner heb gevonden die ook bereid is naar zichzelf te kijken en waarmee ik over alles kan praten. We nemen beiden verantwoordelijkheid voor onze gevoelens en bijbehorende kwetsbaarheden. Dit is biedt hele veilige voedingsbodem voor heling van mijn kwetsuren.
Daarnaast had ik (mede door het huwelijk met een man met narcistische trekken) een heel laag zelfbeeld. Door weer te leren vertrouwen op mijn gevoel en dingen doen waar ik tegen op zag maar wel wilde, bouwde ik mijn zelfbeeld langzaam weer op. Ik houd nu veel meer rekening met mijzelf en dat vraagt nog wel eens om een nee naar een ander en bijbehorende gevoelens (angst voor afwijzing, schuldgevoel, eenzaamheid/er niet bij horen). Maar als ik niet trouw ben aan mijzelf word ik al vrij snel ziek dus ik heb een duidelijk signaleringssysteem 🙂

In mijn stukje over burn-out vind je ook nog de nodige tips en ervaringen. Ik wens je een mooie reis op weg naar herstel. Het is misschien niet altijd makkelijk maar ik kan niet anders zeggen dan dat ik mijn reis enorm boeiend en verrijkend vind.

En geloof me, met lotgenoten die je reis herkennen, reis je nooit alleen!

Na mijn scheiding, nu negen jaar geleden, ben ik een jaar later in een forse burn-out terecht gekomen. De relatie was altijd wel best intensief met aantrekken en afstoten, maar sinds er kinderen waren was het wel rustig. Uiteindelijk zijn we toch op mijn initiatief gescheiden. En merkte ik dat het heel lastig was om mijn ex-partner los te laten. Dat is op zich niet vreemd als je samen kinderen hebt. Maar toen kreeg ik dus die burn-out en daarmee heb ik ruim twee jaar thuis gezeten. In die tijd voelde ik me ontzettend slecht en ik was enorm aan het worstelen met die relatie: ik kon niet met maar ook niet zonder hem. Ik werd steeds zieker. En ik had eigenlijk geen idee wat er speelde, kwam vaak bij de dokter, bloed prikken en onderzoeken, maar dat bracht geen oplossing. Lichamelijk en geestelijk voelde ik me slecht. Vanuit het UWV heb ik toen een psycholoog gekregen en is er aan mijn psyche gewerkt, maar ook dat hielp niets. Ik knapte gewoon helemaal niet op.

Toen zag ik op een dag op televisie een praatprogramma waarin gesproken werd over relatieverslaving en daar was een boek over geschreven door ene mevrouw Norwood*. Zo van iemand afhankelijk zijn dat je jezelf volledig wegcijfert, dat was enorm herkenbaar. Hoewel ik niets heb met verslaving aan drank of sigaretten of zo, dat staat ver van me, maar deze relatieverslaving dus blijkbaar niet. Dat boek heb ik toen meteen opgezocht in de bibliotheek, en informatie gezocht op internet. Opnieuw herkenning. En meteen stond daar een verwijzing naar de lokale zelfhulpgroep. Dat kwam direct naar boven. Met één telefoontje bleek dat op dinsdagavond, mijn vrije avond dat ik de kinderen niet had, de groep bij elkaar kwam en ik meteen welkom was om deel te nemen. Ik kon er gewoon binnen stappen. Je hoort mensen praten die hetzelfde meemaken, die je meteen begrijpen. Eindelijk werd duidelijk waarom ik mijn ex-partner niet kon loslaten. Gelukkig heb ik die stap naar de zelfhulpgroep genomen. Dat was in het begin best spannend, de eerste keer zat ik een tijdje in de auto te twijfelen.

Uiteindelijk heb ik mijn herstel zuiver uit de zelfhulpgroep gehaald. Het is ook opvallend dat elke therapeut die ik toen of sindsdien gezien heb, van geen enkele toegevoegde waarde bleek te zijn. Dat kostte behoorlijk veel geld, zowel mijn eigen bijdrage als de zorgverzekeraar. Maar het hielp niet. De zelfhulpgroep heeft mij en de samenleving uiteindelijk veel geld bespaard. Er bestaan meerdere Norwood groepen in Nederland. Elke groep heeft een eigen aanpak, spelregels worden wel uitgewisseld, we halen ook inspiratie uit de 12-stappen aanpak van de AA, maar elke groep bepaalt hoe er mee om te gaan. Zo hebben wij bijvoorbeeld de regel dat we elkaar niet onderbreken, en dat we niet op elkaar reageren, zo mogelijk ook niet non-verbaal. Bij relatieverslaving ligt er immers steeds het gevaar om de hoek om jezelf weg te cijferen en je alleen op ‘de andere’ te richten. Dat kan je partner zijn, maar ook anderen. Een andere regel is ‘praat niet over hem’, het gaat over jezelf en je eigen herstel

Er is geen landelijke overkoepelende stichting, alleen de website die door een vrijwilliger bijgehouden wordt. Het is een belangrijke bron van informatie, er staan boekentips, er zit ook een discussieforum bij. Sommige deelnemers aan onze groep zitten ook op dat forum, maar natuurlijk onder een pseudoniem, anoniem. Binnen de groep gebruiken we wel eigen namen en hebben we zelfs elkaars telefoonnummers. Maar dat is allemaal vrijblijvend, evenals of je komt of niet. Het gaat om het nemen van verantwoordelijkheid voor je eigen herstel en de zelfhulpgroep biedt je de mogelijkheid om dat samen met anderen te doen.

Dat was de diagnose die Saskia te horen kreeg nadat ze met vage klachten op de EHBO was beland. “Ik moest eerst hard lachen. Ik was 27! Je kunt niet burn-out raken als je van je werk houdt, toch?”

Saskia werkt vanaf haar 21e bij een groot internationaal consultancy bedrijf. “Net koud uit de schoolbanken en meteen zo’n geweldige baan. Veel reizen, gratis opleiding, mooie auto, prima salaris (voor een starter) en een mooie staat van dienst voor op je cv! Hard werken, natuurlijk. Consultancy is een mannenwereld, maar ik hield me fier staande in die machocultuur. Mijn afdeling bestond voor tachtig procent uit jonge gedreven, soms ook gehaaide carrièrestrebers. De juiste telefoon, het juiste pak, de juiste schoenen, en uiteraard de beste auto’s. Het bedrijf waar ik werk cultiveert dit gedrag min of meer. Haal je targets! Presteer je het beste, dan kreeg je de betere lease bakken. Ik heb twee jaar rondgereden in een BMW Z4 omdat ik een grote klant binnenhaalde. Ik genoot van de aandacht als het goed ging en ik werkte als een tijger als het leek of ik in de middenmoot terechtkwam.” “Op mijn 25e werd ik manager. Stoer! Maar ineens ben je geen onderdeel meer van de groep. Je staat er boven en ik miste het ‘onder ons’ gevoel. Bovendien moet je als vrouw toch iets méér presteren als je ‘baas’ bent. Het bleef hard werken. Ik kreeg een relatie met iemand uit het bedrijf. Natuurlijk werd er gekletst, maar daar trok ik me niets van aan. Ik kreeg na anderhalf jaar wéér promotie en werd afdelingsmanager. Qua werk werd het iets rustiger. Ik hoefde geen zakenreizen meer te doen en was iets vaker thuis. Waar het precies mis ging weet ik eigenlijk niet. Ik merkte wel dat ik afspraken met vriendinnen als verplichting ging voelen. Ik was moe en zat soms liever op de bank. Maar goed, je kunt niet zomaar je afspraken afzeggen, dus ik ging wel altijd. Af en toe ging ik met Henrico, waar ik ondertussen mee samenwoonde, iets leuks doen. En natuurlijk maakten we verre reizen. Dat hoort er toch bij? Maar nooit langer dan twee weken. Henrico werkte net zo hard als ik.”

Alsof het licht uitging
“We hadden een korte vakantie gehad op Ibiza. Ik stapte die maandagochtend in de auto om naar mijn werk te gaan. Alles was wazig. Ik dacht eerst dat ik vergeten was mijn lenzen in te doen. Dat was niet zo. Ik durfde niet te rijden. Henrico was bezorgd, maar ik wuifde dat weg. Maar ik bleef ‘wazig’ zien. Pas na een paar dagen was het helemaal weg. Tot die ene dinsdagochtend. Ik had een belangrijke vergadering en mijn baas had met klem gevraagd of ik aanwezig kon zijn. Natuurlijk zou ik er zijn! Ik stapte bij Henrico in de auto en het was alsof het licht uitging. Ik zag niets meer. Alleen verschil tussen licht en donker. Echt bizar. Ik was doodsbang en Henrico heeft me naar de eerste hulp gebracht.” “Drie uur in de middag waren we weer thuis. ‘Stress’ was het antwoord van de arts. Woest was ik, wat wist hij van mijn leven?! Mijn moeder kwam langs zodat Henrico naar zijn werk kon. Zij suggereerde voorzichtig dat de arts misschien gelijk had. Volgens haar ‘moest ik teveel van mezelf: te veel werken, te veel sociale verplichtingen, perfect opgeruimd huis, dat kon niet allemaal tegelijk’. Ik schreeuwde naar haar. Wat een onzin! Maar ineens brak ik. Ik schreeuwde naar mijn eigen moeder! Ik heb gehuild als een kind. Tot Henrico thuis kwam. En toen huilde ik verder. Daarna sliep ik als een blok. Ik dacht dat ik het ergste had gehad. Maar toen ik wakker werd, was het wéér grijs en wazig voor mijn ogen. Ik schrok me kapot.

Dezelfde morgen kon ik terecht bij de huisarts. Henrico en ik namen de dag vrij. Bizar eigenlijk. Ik heb me niet eens ziek gemeld. Pas veel later werd door een psycholoog de term burn-out genoemd. Ik moest eerst hard lachen. Ik was 27! Je kunt niet burn-out raken als je van je werk houdt, toch?” “Later bleek dat het niet alleen aan mijn werk lag. En beter worden was een lang proces. Ik móest me ziek melden. Daar had ik moeite mee. Ik was nóóit ziek, stond altijd paraat. Ik kwam via de werkgever terecht bij een bedrijfspsycholoog. Dat bleek een geschikte vent. Iemand uit het vak. Ik heb ruim zes weken thuis gezeten. De eerste drie weken heb ik super veel geslapen. Ik sliep rustig veertien uur. En de volgende nacht weer. Overdag moest ik van de psycholoog ook bewegen. Wandelen of fietsen. Fietsen lukte niet meteen want ik zag nog steeds wazig. Maar wandelen, zeker in de natuur, dat kon ik uren. Later ben ik gaan sporten. Dat was nieuw voor me, daar had ik nooit tijd voor. Nu wel. Heerlijk zweten. Ik heb ondertussen de squashcompetitie ontdekt. Want de competitiedrang zit toch in mijn bloed.”

Tijd voor jezelf
“Achteraf bleek dat ik niet genoeg tijd nam voor mezelf. Een avond met vriendinnen zag ik vroeger als ontspanning. Maar de laatste periode was ik afspraken als een soort last gaan zien. Ik moest leren om af en toe nee te zeggen. Om een avond op de bank te zitten. Om samen met Henrico óók van rust te genieten. Ik kreeg allerlei opdrachten mee naar huis waarbij ik bijvoorbeeld moest opschrijven wat mijn ‘rustgevers’ zijn. Ik wist dat dus echt niet! Vrij snel ben ik weer gaan werken, eerst een paar uur, op arbeidstherapeutische basis, later parttime. Ik heb ook daar moeten leren waar mijn grenzen liggen. Dus geen werk erbij als je het al vreselijk druk hebt. Het verbaasde me dat mijn baas dat prima vond, als ik een keer ‘nee’ zei. Hij leek het wel te begrijpen. Later hoorde ik dat hij zelf ook ooit overspannen was geweest. Omdat ik ook aan Henrico zag dat hij baat zou hebben bij sporten, zijn we die zomer samen op actieve vakantie gegaan. Dat bleek een schot in de roos. Het past bij ons. We halen nu ontspanning uit inspanning.” “Ik werk inmiddels vier dagen in de week. Eén dag is voor mezelf. Ik sport twee keer in de week en doe squashcompetitie. Ook daar moet ik wel mijn grens leren kennen! Ik ben zelfbewuster. Op het werk nemen ze me serieuzer. Tegen vriendinnen vertel ik nu of een afspraak wel of niet uit komt. Ook ga ik niet altijd meer stappen, maar nodig ik mensen bij ons thuis uit. Geloof me, ik heb veel moeite moeten doen om er bovenop te komen. Maar nu kan ik zeggen, ik heb veel geleerd. Ik moest vroeger vooral heel veel van mezelf, nu blijkt dat een pas op de plaats helemaal niet nadelig hoeft te zijn.”

(Bron: Fonds psychische gezondheid)

Het begin van mijn herstel zat in het besef dat ik niet goed kon begrenzen omdat ik een laag gevoel van eigenwaarde had dus daar moest ik aan werken. Ik volgde voornamelijk wat anderen wilden en wist niet meer wat mijn wensen en verlangens waren. Dat ben ik gaan uitzoeken. Bij alle keuzes die ik tegenkwam vroeg ik me af wat ík nou eigenlijk wilde. In het begin niet makkelijk want ik had vaak geen flauw idee. Hoe vaak heb ik niet gewenst dat iemand me zou vertellen wat ik moest doen. Maar met kleine stapjes leerde ik steeds beter mijzelf kennen en bleek ik daadwerkelijk voorkeuren te hebben en te weten wat ik wel of juist vooral níet wilde. Dat laatste was overigens een makkelijkere manier om te kiezen. Ik wist best goed wat ik níet wilde. Da’s al een begin.

Daarnaast ben ik dingen gaan doen waar ik tegenop zag. Klusjes, dingen die ik eng vond, wat dan ook, als ik er maar flink weerstand op had maar het eigenlijk wel wilde. Het klaren van zo’n klus en het overwinnen van de weerstand gaf me een gevoel van kracht en eigenwaarde. Als ik nu slecht in mijn vel zit doe ik dit nog steeds en het huishouden biedt volop mogelijkheden 🙂 Wat me ook hielp was elke dag ’s morgens het bos in met de hond met een groepje en ’s middags mijn bedje in kruipen om een uurtje te slapen. Eigenlijk dus gewoon veel met mijzelf bezig zijn en lief voor mijzelf zijn. Ik had mijzelf dan ook behoorlijk verwaarloosd de jaren ervoor.

Zelfonderzoek is denk ik ook belangrijk. Want alleen ik was verantwoordelijk voor het laten overschrijden van mijn grenzen en het was belangrijk om uit te zoeken hoe en waarom ik dat deed. Mijn hooggevoeligheid speelde ook een rol en daar heb ik me ook in verdiept. Ik besefte dat ik weer moest leren om te voelen omdat ik dat weggestopt had om te overleven en ben een opleiding gaan doen die hierbij hielp (http://www.cursuscentrumdesmederij.nl/opleiding-spirituele-therapie/)
Na 2 burn-outs kan ik het goed merken als ik over mijn grens ga. Dan geeft mijn lijf me vrij snel een signaal. Ik moet dus wel ‘mijn hart’ volgen ook al vindt mijn hoofd iets anders. Ik moet trouw blijven aan mijzelf en kan niet altijd meedoen met wat voor anderen normaal is. Ik ben snel overprikkeld. Je moet bereid zijn om ja te zeggen tegen jezelf in plaats van ja tegen een ander (en daarmee nee tegen je zelf). Dat roept soms eenzaamheid op, een gevoel van er niet bij horen. Maar elke keer als ik ja zeg tegen mijzelf en de consequenties daarvan aanvaard voel ik me sterker.

En het belangrijkste is denk ik wel de ontdekking van mijn grote valkuil: het idee dat als ik maar beter mijn best doe ik het wel moet kunnen/willen/voor elkaar krijgen/fijn vinden/etc. Da’s dus het trucje van mijn hoofd om mijn hart de baas te blijven en mijn gevoel uit te schakelen (die vaak allang heeft laten weten dat ik nee moet zeggen/begrenzen/stoppen/etc. Als ik nu iets niet leuk of fijn vind dan probeer ik daar zonder oordeel naar te luisteren en gehoor aan te geven. Ik hoef niet te weten waarom maar volg mijn gevoel. Meestal wordt daarna wel duidelijk waarom of verandert de nee in een ja omdat het gehoor geven aan mijn gevoel het belangrijkste leek te zijn. Soms verdwijnt dan de weerstand en doe ik het toch en vind ik het fijn.

Mijn zelfredzaamheid begon toen ik in mijn baan een time-out nam van 2 weken om uit te rusten omdat ik last van oververmoeidheid had. Daarna ben ik 2 maanden halve dagen gaan werken maar ik kon niet meer. Dus ik had me weer volledig ziek gemeld. Bedreigingen vanuit mijn werk volgde en doordat ik DAS verzekerd was werd er een stuk papierwerk en zorgen uit handen genomen. Ik kreeg paniekaanvallen en had last van waanideeën maar steeds trok ik wel aan de bel bij familie en vrienden. En hierdoor boden mijn ouders me aan om bij hen uit te rusten. En dat heb ik gedaan. Een paar maanden in een klein dorpje midden in de rust, ruimte en de natuur. Dat heef me bijzonder goed gedaan, tevens als de dagelijkse wandelingen in de natuur, met mijn hond. Ik volgde tegelijkertijd psychotherapie wat ook ter bevordering zorgde. Het verblijf bij mijn ouders zorgde voor onbezorgdheid, er werd voor me gezorgd, er was een luisterend oor, een arm om me heen, ik kon uithuilen wanneer het nodig was, er werd voor me gekookt en gepoetst, er waren sociale contacten én het was niet tijdgebonden.  In die rustperiode heb ik elke dag 3 uur gewandeld met mijn hond waardoor ik mijn hoofd kon legen en energie gevende dingen kon gaan ondernemen. Beetje bij beetje kroop ik overeind en heb toen een vakantie genomen waarop ik met een vriendin een roadmovie heb gefilmd. Hierdoor kon ik weer geprikkeld worden in mijn oude beroep. En zo kwam er weer veel in een stijge lijn terug.

Mentaal heb ik een psychotherapeute gehad, lichamelijk heb ik een logopediste, een Mensendiecktherapeute, manueel therapeut en een psychomatische fysiotherapeut gehad.
Ik heb de eerste 9 maanden 3 uur per dag gelopen met mijn hond, gevarieerd over de dag.
Dat gaf me zeer veel rust en het zorgde voor een leeg hoofd.
Zo heb ik 1 jaar en 4 maanden volledige rust kunnen hebben en heb enkel leuke dingen kunnen ondernemen. Dat heeft me goed gedaan. Ik had het graag nog langer gewild maar het UWV bleef op me drukken.

Herstel
Daarna heb ik diverse cursussen gevolgd via GGzE/Markieza en die hebben me verder gebracht in mijn herstel, o.a. Herstellen Doe JeZelf, Werken Met Eigen Ervaring, Verder Werken Met Eigen Ervaring en de WRAP; Welness Recovery Action Plan.
Tegelijk met mijn herstelcursussen ben ik begonnen met vrijwilligerswerk op advies van mijn psychotherapeute maar ook door aandringen van het UWV ivm. mijn re-integratie. Ik heb hiervoor nog een aantal trainingen gevolgd zodat ik al diverse mensen goed heb kunnen ondersteunen. Ik merkte dat ik weer een zinvolle weekindeling ging krijgen en hierdoor heb heel veel wederkerigheid en gelijkwaardigheid mogen ervaren.

Zelfhulpgroep
Doordat ik opnieuw lichamelijke beperkingen ging ervaren ben ik op zoek gegaan naar een zelfhulpgroep voor burn-out, maar helaas bestond die nog niet in Eindhoven. Daarom heb ik het heft in eigen handen genomen en ben ermee aan de slag gegaan om er zelf een op te zetten in Eindhoven. Door een cursus te doen bij het Zelfhulp Netwerk mocht ik beginnen met het opstarten van een Zelfhulpgroep. Ik ervaar heel veel baat bij lotgenotencontact en ik zie het ook bij de andere deelnemers. Had ik het maar geweten toen ik midden in mijn burn-out zat.

Opleiding ARIE
Na een periode van rust kreeg ik een sterke gevoelsbeleving dat ik iets moest gaan doen met mijn burn-out ervaring, voorlichting geven of een boek schrijven óf anderen ondersteunen. Ik wilde mensen hoop en positiviteit gaan bieden. Daardoor ben ik mezelf al gaan verdiepen in de wereld als ervaringswerker. En door de lichamelijke beperkingen die ik 2 jaar gelden ben gaan ervaren kan ik al 2 jaar mijn oude vak niet meer uitoefenen. Omdat ik niet bij de pakken neerzet wil ik mezelf nuttig maken met andere kwaliteiten van mezelf. Ik ondersteun mijn hele leven al anderen, maar nu kan ik mijn ervaring ervoor gaan inzetten. Daarom ben ik begonnen met de opleiding ARIE waardoor ik een gekwalificeerd ervaringswerker ga worden en ik mijn kwaliteiten betaald kan gaan inzetten maar ook om de nodige ondersteuningen te bieden in de vele herstelprocessen van anderen die gaan volgen.

Ik weet nog precies waar ik was en wat ik deed toen het mis ging. Op 27 juni 2014, in afwachting van een presentatie die ik moest houden, werd ik ineens niet goed, begon enorm te transpireren en was als de dood dat ik flauw zou vallen. Ik heb de presentatie op een soort automatische piloot toch kunnen doen maar wist dat er iets behoorlijk mis was. Ik zat dan ook al snel bij de huisarts na deze gebeurtenis en regelde meteen afspraken bij een haptotherapeut en de acupuncturist. Ook bedacht ik me dat hardlopen goed voor me zou zijn dus kocht ik bij de Lidl een outfit en begon voor het eerst van mijn leven met rennen. Ik had dus meteen een duidelijk plan. Ik was me er van bewust dat ik een burn-out had en wilde me op drie vlakken richten voor mijn herstel: fysiek, mentaal en actie. Daar verderop meer over.

Ik kan nu goed zien dat mijn burn-out een combinatie was van fysieke uitputting en hormoonproblemen. Wegens zaadbalkanker moet ik medicijnen gebruiken (gel smeren) om mijn testosteron op peil te houden en deze bleek achteraf heel laag te zijn. Daarbij hebben de medicijnen ook bijwerkingen die mijn lichaam in een soort van stresstoestand brachten.

Mijn leven had de afgelopen 5 jaar ook wel behoorlijk wat van mij gevraagd.
In 2009 kregen mijn vrouw en ik ons eerste kindje en het eerste anderhalf levensjaar van ons dochtertje was door haar extreem slechte slapen en huilbuien een behoorlijke aanslag op onze energievoorraad.
Begin 2011 werd mijn vrouw zwanger van ons tweede kindje maar dat verliep helaas niet zonder complicaties. Ze had tot twee keer toe een ziekenhuisopname nodig omdat ze haar eten niet binnen kon houden. Ik draaide, naast mijn werk, dus ook de zorgdiensten thuis. In mei van dat jaar, toen ze net weer wat aan het opknappen was en weer wat in huis kon doen, kreeg ik (voor de tweede keer) de diagnose zaadbalkanker. Ik werd geopereerd en kreeg hierbij een complicatie, een ontsteking die anderhalve week duurde, die mijn herstel vertraagde en een grote uitdaging voor mijn mentale doorzettingsvermogen was.

In november 2011 werd ons zoontje geboren en ondanks de moeizame zwangerschap was hij gelukkig kerngezond. Wel begon weer een nieuwe periode van weinig slaap, zoals elke ouder van een baby die wel kent, maar voor ons in een periode kwam waar wij die slaap hard nodig hadden voor ons eigen herstel.
In maart 2013 begon ik aan een deeltijd Masteropleiding van 2 jaar. Maar een dik half jaar later kreeg ik na een controle voor de derde keer de diagnose zaadbalkanker. Er volgde direct een opname waarbij alles weggehaald werd maar helaas wederom niet zonder complicaties en moest ik vanwege een inwendige bloeding meteen weer onder het mes.

Toch was ik zes weken later alweer aan het werk en de studie. Dat leek goed te gaan tot die beruchte dag in juni 2014. Ik zat op dat moment in de afrondende fase van mijn opleiding en had mijn afstudeerthesis gelukkig al geschreven. Ik moest hem alleen nog verdedigen. Met behulp van slaappillen en bètablokkers ben ik ook daar doorheen gekomen. Voordat ik me uiteindelijk ziek meldde op het werk kreeg ik ook psychotische ervaringen waarbij het me heel veel inspanning en focus kostte om daar niet in te verdwijnen. Als ik terugkijk op die hele periode van ziek worden tot mijn herstel voelt het alsof ik een lange tijd op een pad langs de afgrond aan het lopen was. En ik wilde er alles aan doen om daar niet in terecht te komen want dan zou ik gevoelsmatig alles kwijtraken. Mijn baan, mijn huis, mijn leven zoals dat tot dan toe was. Ik denk dat dat me heel veel focus gaf om er alles aan te doen om te herstellen. En dat was wel nodig ook. Ik had inmiddels ook een cognitief therapeut gevonden die mij hielp om stappen te zetten om te leren “zijn” met mijn gevoelens. Ze vertelde me dat het er niet om ging om mij beter te voelen maar om te leren omgaan met alle gevoelens die zich aandienden. En die dienden zich zeker aan. Ik had veel angsten, verwardheid, afwezigheid, duizeligheid, kon soms niet alleen zijn, kreeg signalen van mijn lichaam die leken te zeggen dat ik moest wegrennen. Ik heb me door heel veel weerstand en nare gevoelens heen moeten slaan. Dat kon ik mede omdat mijn psychologe me duidelijk had gemaakt dat mijn gevoelens geen betrouwbare indicatie zijn over hoe iets zou gaan. En dat bleek te kloppen. Zo kon ik (en kan ik nog steeds) heel moe opstaan en me druk maken over of ik dan wel presteer die dag. En dat blijkt dus best goed te gaan. En ook al die angsten die ik gevoeld heb zijn geen ideale raadgevers geweest. Ik moest er dwars doorheen om dat te ontdekken. Niet bepaald fijn kan ik je zeggen.

Als ik nou op een rijtje moet zetten wat ik allemaal gedaan heb voor mijn herstel dan zijn dat de volgende dingen:

• Haptotherapie
• Acupunctuur
• Medische qigong (meditatie en voedingssupplementen)
• Cognitieve therapie (gesprekken en EMDR)
• Osteopathie
• Meditatie
• Bijhouden dagboek
• Denkschema
• TEDtalk Brené Brown en haar boeken “de moed van imperfectie” en “de kracht van kwetsbaarheid”
• TEDtalk Jill Bolte Taylor over hoe een hersenonderzoekster een geweldig inzicht krijgt door haar eigen hersenbloeding.
• Hardlopen
• Boswandelingen met vrienden

Ik heb van nature een hang naar kennis dus ik heb die gebruikt om me te verdiepen in zaken rondom mijn burn-out en dat hielp me om e.e.a. te kunnen relativeren. Daarbij ben ik ook een tamelijk doelgericht persoon dus ik had een focus, namelijk hieruit zien te komen. Niet alle bovenstaande dingen hebben even goed geholpen. Zo heb ik niet veel effect gemerkt van de voedingssupplementen. Maar wat mij bijvoorbeeld weer heel goed hielp om overeind te blijven in de chaos die ik vaak ervoer was mijn zelf ontworpen denkschema. Ik heb bij de belangrijkste gevoelens waar ik last van had een helpende gedachte gezet en een gevoel dat ik daarmee kon realiseren en welke actie ik daarvoor moest ondernemen. Ik had dat schema in mijn telefoon staan en kon ik elk moment ophalen als ik die nodig had. Zo kon ik op een moment waar ik gekweld werd door een bepaald gevoel (bijvoorbeeld angst) opmaken wat ik op dat moment nodig had, bijvoorbeeld mediteren of beweging. Maar het belangrijkste voor mijn herstel was toch wel de stabiliteit, steun en het vertrouwen dat ik kreeg van mijn vrouw.

Zonder haar enorme steun en doorzettingsvermogen was me dit niet op deze manier gelukt. En uiteraard heeft daarbij ook de liefde van en voor mijn kinderen een grote rol gespeeld. Mijn familie heeft ons daarnaast ook ongelofelijk veel geholpen. Mijn zus heeft ongeveer een jaar lang bijna dagelijks geholpen in ons huishouden en ook onze ouders hebben enorm veel steun en hulp geboden. Ik heb ook veel steun gehad aan vrienden waar ik veel gesprekken mee heb gevoerd tijdens heel wat boswandelingen. Daaruit blijkt toch maar weer hoe belangrijk familie en een eigen steunsysteem zijn. Voor mij is dat zeker de helft van mijn herstelproces geweest.

Ik ben me wel bewust dat de oorzaak van mijn burn-out (alhoewel niet aangetoond of erkend door mijn artsen) gelinkt is aan fysieke oorzaken (uitputting en hormoontekorten door de kanker). Ik heb geen gedachtepatronen kunnen ontdekken die me tot een burn-out hebben gebracht. Ik ervoer niet echt stress van mijn werk en had daar dus ook geen weerstand tegen zoals ik bij anderen hoor die door hun werk zijn uitgevallen. Vandaar dat ik mijn verhaal graag wil delen om ook aan te geven dat er meerdere oorzaken kunnen zijn dan alleen mentale.

Nu, anderhalf jaar later kan ik zeggen dat ik eigenlijk weer volledig de oude ben. Mijn energieniveau is op het oude peil, ik kan me weer prima concentreren en kan ook geluiden weer aan zonder oordopjes in te hoeven doen.