Reinier Pol is een van de vele veteranen met PTSS in Nederland. Op het eerste oog is hij een gewone man met een vrouw, zoon, hond en twee katten. Alleen zijn indrukwekkende postuur verraadt misschien een militair verleden. Door zijn PTSS is hij voor 80 procent arbeidsongeschikt verklaard. De dagen dat hij wel kan werken, runt hij zijn eigen paintballcentrum. De afgelopen jaren zijn voor hem een echte lijdensweg geweest.
In 2000 diende Reinier als beroepsmilitair in Bosnië en Herzegovina, in het voormalige Joegoslavië. Vijf jaar ervoor was er een einde gekomen aan de bloederige Bosnische burgeroorlog.
Reinier zat bij de zogenoemde Stabilization Force (SFOR), die erop moest toezien dat de regels van de getekende vrede nageleefd werden. Daarvoor moesten ze rust en kalmte uitstralen naar de bevolking en tegelijkertijd altijd op hun hoede zijn. De spanningen in het gebied waren nog lang niet verdwenen en overal lagen mijnen. Er kon elk moment iets misgaan. De stress die dat meebracht was enorm, ook al waren er geen grote incidenten.
Terug in Nederland kon hij zijn manier van denken uit Bosnië niet afschudden. “Als je ergens komt, zoek je meteen naar de nooduitgang, ga je met je rug tegen de muur zitten en wil je het overzicht houden”, vertelt hij. Ook merkte hij dat hij steeds sneller geïrriteerd raakte en een korter lontje kreeg.
Pas in 2009, bijna tien jaar na zijn missie, stortte Reinier echt in. Dat gebeurde nadat hij in zijn woonplaats Dordrecht zag hoe een negentienjarig meisje door een bus werd aangereden. Hij ging ernaartoe om haar te helpen maar ze overleed in zijn armen.
Na dat ongeluk werden zijn psychische klachten ernstiger. “Toen merkte ik ook dat ik heel veel beelden terugkreeg van eerdere situaties. En ineens kwamen ook de klassieke tekenen, zoals niet kunnen slapen. Dat bleek dus PTSS te zijn.”
Onder andere door therapie gaat het nu een stuk beter met hem dan in 2009, maar hij heeft nog een lange weg te gaan. Toen hij de film Hidden Wounds terugzag, was Reinier diep geraakt. En dat effect hopen de makers bij meer mensen te hebben, vooral bij jongeren. Filmmaker Arnold van Bruggen vertelt dat ze daarom hebben gekozen voor de flitsende stijl van een muziekvideo, met het nummer Hidden Wounds als leidraad. “Daar bereik je juist de mensen mee die in de omgeving van de soldaten verkeren, als zij terugkeren van het front.” Ook Reinier hoopt dat mensen door deze film begrijpen waarom mensen veranderen na hun diensttijd. “Medelijden hoef ik niet, alleen begrip”, zegt hij er expliciet bij. Zijn militaire vechtlust heeft hem altijd geholpen en zo zal dat de komende jaren ook wel blijven. “Ik ben volledig gebroken maar ik heb mezelf opnieuw opgebouwd”, zegt hij met enige trots. Daar is inderdaad geen medelijden voor nodig.
