‘Praat erover!’
Wendy helpt mensen met een depressie: ‘praat erover!’ is haar devies.
In Limburg zet ze zelfhulpgroepen op voor de Depressie Vereniging. Dat zijn er tot nu toe 4 in totaal. In Roermond, Maastricht, Sittard-Geleen en Heerlen-Hoensbroek.
Een depressie; wat betekent het precies en wat doet het met je?
Een depressie is een aandoening die je stemming en gevoelens raakt. Je zakt weg in somberheid en ervaart uitzichtloosheid. Meestal zijn er verschillende oorzaken aan te wijzen. Een combinatie van factoren en soms ook een stukje erfelijkheid. Wat je hebt meegemaakt en hoe je persoonlijkheid is speelt ook een rol. Perfectionisme komt hierbij wél vaker om de hoek kijken. De een is er gevoeliger voor dan de ander. Ieder mens is immers anders. Daarom is er ook niet één oplossing of recept. Wat dan wel?
‘Als ik mijn narigheid kan gebruiken om anderen te helpen dan is het tenminste niet allemaal voor niets geweest’
Wendy is ervaringsdeskundige. ‘Voor mij was het een zoektocht om er bovenop te komen.
Ik heb aan den lijve ondervonden hoe moeilijk dat is. Alleen al het vinden van de juiste medicatie. Welk middel past het beste bij je en in welke dosering? Ik kreeg medicatie om emoties af te vlakken en om mijn stemming te stabiliseren. Daardoor kon ik weer relativeren. Daarnaast verschillende therapieën zoals cognitieve gedragstherapie en inzicht gevende therapie (wekelijks bij de psychiater).
Voor mijn gevoel heb ik het allemaal achter me gelaten maar ik realiseer me ook dat ik er gevoelig voor ben. Daarom slik ik blijvend medicatie. Dat is mijn veilige haven. Ik heb geluk dat medicatie me helpt want dat is niet bij iedereen zo. Onbekend is waarom dat zo is. Na deze periode wilde ik graag iets goed doen met alle ellende die ik heb meegemaakt. In 2019 heb ik me daarom aangemeld als vrijwilliger, nadat ik voor de tweede keer uit een depressieve periode kwam. Want als ik mijn narigheid kan gebruiken om anderen te helpen dan is het tenminste niet allemaal voor niets geweest.’
Verschillende soorten hulp
Mensen die onze groepen bezoeken hebben meestal verschillende professionele behandeltrajecten ondergaan. Een zelfhulpgroep is geen professionele hulpverleningsgroep maar een groep ervaringsdelers die hun verhalen delen in de hoop dat anderen er wat aan hebben. Het is een aanvulling op de professionele hulpverlening. Dat zijn behandeltrajecten die een begin en einde kennen. Trajecten zijn vaak kortdurend. Wisseling van behandelaar is daarbij regulier. Dat wordt dikwijls als onprettig ervaren. Mensen moeten steeds opnieuw hun verhaal vertellen. Wanneer een behandelingstraject wordt afgesloten betekent dit niet automatisch dat je volledig hersteld bent en geen depressie meer hebt. Bij onze supportgroep speelt dit allemaal geen rol. Je hoéft niets. Je deelt je verhaal en gaat weer naar huis. Daar kun je iets mee doen maar het hoéft niet. Dat maakt deelname laagdrempelig. Het maakt niet uit in welke fase van herstel je zit of hoelang je wilt deelnemen. Je kunt altijd lid worden van de groep.
‘Erover praten helpt echt’
Erover praten lijkt een open deur maar er bestaan vooroordelen. Er bestaat een verkeerd beeld van een supportgroep. Mensen die niet willen deelnemen omdat ze denken al genoeg te hebben aan zichzelf en die bang zijn dat ze het leed van een ander er niet meer bij kunnen hebben. Toch leert de ervaring dat dit juíst niet aan de orde is. Mensen waarderen het wanneer ze hun verhaal kunnen delen.
‘Er zijn géén taboeonderwerpen en terugkomen als het nodig is mág’
Bij een eerste kennismaking kom je ervaren of het bij je past. Meestal heb je na twee bijeenkomsten wel een indruk of het wat voor je is. Hoe lang je deelneemt aan een groep is wisselend en persoonsgericht. Dit bepaal je zelf.
Deelnemers van een groep voelen elkaar aan omdat ze allemaal ‘het gevoel’ (her)kennen. Er zijn geen taboeonderwerpen. Gedachten aan zelfmoord komen in elke groep weleens aan de orde. Er wordt over gesproken. Daar stuur ik niet op aan maar er zijn situaties waar het naar voren komt. Mensen durven er makkelijker over te praten als je ze er rechtstreeks op aangepreekt. Dan geven ze ook eerlijk antwoord. Als je het erover hebt laat je zien dat het een onderwerp is waar gewoon over gesproken kan worden.
Preventief inzetten op depressiviteit
Er is een relatie met armoede en depressiviteit omdat je dan vaak geen uitweg meer ziet. Een aantal factoren komen vaker langs. Schulden en armoede. Het voorkomen hiervan kan ervoor zorgen dat je niet nog verder afglijdt. Eenzaamheid, geen netwerk hebben, ook daar kun je preventief op inzetten (naar elkaar omkijken). Op scholen wordt er aandacht aan besteed (bijvoorbeeld door Less-Depress trainingen van GGD-Noord en het Vincent van Gogh Instituut). Personeel wordt getraind om vroegtijdig signaleren op te pikken en met jongeren in gesprek te gaan.
‘Ik ga er mee door omdat het de moeite waard is’
Ik weet niet of depressies tegenwoordig meer voorkomen dan vroeger. Er is in ieder geval wel meer aandacht voor. In onze fysieke groepen zie ik niet dat meer jonge mensen deelnemen. Wel bij andere vormen van de Depressie Vereniging zoals het besloten forum ‘Depressie Connect.’ Daar melden zich steeds meer jongeren om ervaringen uit te wisselen.
Er wordt meer gesproken over depressie maar mensen blijven het toch moeilijk vinden om over hun éígen depressie te praten. Het lijkt of ze hetgeen wat ze hebben meegemaakt willen afronden. Er een streep onder willen zetten. Als je namelijk je eigen ervaring inzet dan komt er ook onherroepelijk weer een stukje van wat je hebt meegemaakt naar boven en dat moet je kunnen handelen.
‘In mijn groep zit een deelneemster die er al vanaf 2019 bij is. Ze kijkt nog altijd uit naar de bijeenkomsten. Toen de groep een poos niet kon doorgaan vanwege een tekort aan deelnemers ontving ik maandelijks een bericht van haar: ‘wanneer gaan we weer verder?’ Pasgeleden ontving ik een mail van een jongen die ooit had deelgenomen. Het was een hele poos goed met hem gegaan. Toen hij toch weer een ‘terugval’ kreeg gaf hij aan weer te willen komen en dat mag ook gewoon. Het zijn deze concrete voorbeelden die duidelijk maken dat het de moeite waard is. Mensen hebben baat bij zo’n gespreksgroep. Dáár doe ik het voor!
Biografie
Wendy woont met haar partner en hun dochter in het Noord-Limburgse Kronenberg. Ze werkt als doktersassistente bij een huisartsenpraktijk. Als ervaringsdeskundige is ze vijf uur per week vrijwilligster voor de Depressie Vereniging. Dat doet ze als regiocoördinator in Limburg en gespreksbegeleider in Roermond. Inmiddels doet ze dit al vijf jaar.
