Eén van de belangrijkste vragen waarmee we naar Berlijn vertrokken was:

“Hoe kunnen we bijdragen aan acties om het gedachtegoed van Zelfhulp, top of mind te maken. Zodat het gebruik van Zelfhulp in haar volledige potentieel positief benut kan worden. Waarmee de kwaliteit van leven van inwoners in Nederland nog verder verbetert?”

Ter voorbereiding hebben we een presentatie gemaakt waarin de kwantitatieve gegevens en een beschrijving van de aanpak in Nederland de rode draad vormen.

Deelnemende landen waren België, Griekenland, Finland, Denemarken, Noorwegen, UK, Zwitserland, Oostenrijk, gastland Duitsland en Nederland. Ieder deelnemend land heeft zijn stand van zaken rondom zelfhulp gepresenteerd.

De verdere aanpak bestond uit:

• Drie thematische workshops en presentaties van thema’s rondom zelfhulp (1. onderzoek naar peer support bij kankerpatiënt groepen en de effecten hiervan. 2. Zelfhulp-vriendelijke ziekenhuizen en de bevindingen bij implementatie projecten. 3. Een presentatie over mantelzorgondersteuning in Schotland (‘van erkenning en waardering naar Rechten’ : de stem van lokale mantelzorgers hoorbaar maken en omzetten in actie)
• Open Space workshops waarbij thema’s geagendeerd kunnen worden die belangrijke vragen of ambities behelzen.
• Komen tot gezamenlijke ambities, zoeken naar kansen voor vruchtbare samenwerking, leren van elkaars processen en successen, counselen en adviseren over bereikte resultaten en een strategische aanpak voor verbeteringen in de toekomst.

Thematische uitwisseling van ervaringen in Open Space workshops.

 

De rol van de koepelorganisatie NAKOS

NAKOS (Nationale Kontakt- und Informationsstelle zur Anregung und Unterstutzung von Selbshilfegruppen) heeft o.a. tot doel om meer zichtbaar te maken hoe groot het aantal mensen is dat voor elkaar zorgt in ZH-groepen. Deelnemen in deze groepen betekent herkenning en solidariteit vinden. Het vergroten van zelfredzaamheid en het uitbreiden van het sociale steunsysteem. Zelfhulp kan zelfs mensen verenigen zodat ze politieke invloed verkrijgen. Zodat er van hieruit wetgeving gemaakt kan worden. Dit zorgt voor langetermijn bestaanszekerheid en duurzaamheid van organisaties, die met zelfhulpondersteuning bezig zijn.

Met andere woorden: NAKOS organiseert, faciliteert en verduurzaamt zelfhulp.

NAKOS heeft inmiddels een indrukwekkende traditie opgebouwd: in dertig jaar tijd is georganiseerde zelfhulp een volledig genormaliseerd fenomeen geworden. Nagenoeg 100% van de Duitsers heeft gehoord over zelfhulp omdat de z.g. informatie- en ontmoetingsplaatsen deel uitmaken van de leefwereld van Duitse burgers. Professionals in gezondheid, welzijn en maatschappelijke diensten, leiden mensen naar de info punten of de website. Burgers melden zich spontaan op deze plekken aan wanneer zij informatie of hulp zoeken.

Eén van de 12 steunpunten (Kontaktstellen) in Berlijn. 

De Kontaktstellen (KS) worden gerund door betaalde professionals waarmee zij ook een resultaatverantwoordelijke taak hebben. Ze voorzien mensen van informatie, advies, counseling of begeleiding naargelang nodig. Leidend principe is dat mensen zo veel mogelijk zelfstandig en vanuit de eigen hulpbronnen kunnen acteren. De nadruk ligt niet op eventuele beperkingen maar steeds op het aanspreken van de aanwezige mogelijkheden. Medewerkers zijn bevlogen en sterk (intrinsiek) gemotiveerd: zonder uitzondering hebben we medewerkers gezien die een sterk commitment hebben. Ze hebben een gedeelde visie op zelfhulp en werken als collectief aan het uitbreiden van het aantal groepen. Deze gedrevenheid komt voort uit de overtuiging dat ZH de deelnemers en de maatschappij iets van een hogere orde brengt. Los van de verlichting van problemen en het besef niet alleen te staan in een steeds complexer wordende wereld, is het zien groeien, opbloeien en het vinden van oplossingen voor problemen voor alle betrokkenen inspirerend en hoopgevend.

De medewerkers van de Kontaktstellen zien met eigen ogen dat mensen in ZHG eigenaarschap over hun problemen ontwikkelen omdat ze vanuit positieve hulpbronnen in zichzelf en elkaar kunnen putten. Het is een vorm van empowerment die sterker werkt bij gelijkgestemdheid dan wanneer er sprake is van een professionele ‘afstand’. Hoe betrokken, integer, betrouwbaar en deskundig een professional ook is, de energie die onder lotgenoten vrijkomt is vele malen sterker dan het ‘therapeutische contact’, waarbij ‘maximaal naderen met behoud van afstand’ de norm lijkt te zijn.

Daarnaast leeft de overtuiging bij NAKOS dat in ZHG een verbindende kracht wordt vrijgemaakt die soms zelfs als diep spiritueel, betekenis gevend en liefdevol wordt gekenschetst.

Als voorbeeld bezochten we een Kontaktstelle in het centrum van Berlijn.

Alleen al in Berlijn: 4 miljoen inwoners, 2.500 Zelfhulpgroepen en 12 Kontaktstellen waar 40 FTE mensen een betaalde baan hebben.

Eén van de ontmoetings- en overlegruimtes in de Berlijnse vestiging.

Wat maakt NAKOS zo succesvol?

Een sterke en breed gedragen visie op de plaats van zelfhulp in de samenleving, een noodzaak om buiten de dure professionele zorg iets te doen aan de vele maatschappelijke- en gezondheidsproblemen, wetgeving en ruime financiële middelen, hebben er toe bijgedragen dat er een stevig fundament onder een degelijk gebouwde organisatie is komen liggen. In dertig jaar tijd is er zo veel bereikt dat zelfhulp ‘volwassen is geworden’. Dwz erkend en gewaardeerd in haar relevantie voor professionals, individuen en voor de maatschappij als geheel. Vertegenwoordigers en gebruikers van ZH nemen zitting in patiëntenraden binnen ziekenhuizen, gemeenten, wmo-raden en patiëntenverenigingen.

Een paar voorbeelden van themagroepen waar we in NL wellicht niet aan zouden denken:

• Partners van transgenders (B)
• Veroorzakers van auto ongelukken (B)
• ‘Absulute beginners’: mensen die er niet in slagen om een liefdesrelatie te beginnen
• Daders van huiselijk geweld. (UK)
• Singles van 40 plus die kansen en risico’s van het alleen leven willen bespreken
• Partners van werkelozen
• Relatieconflicten bij bi-nationale partnerschappen
• Gescheiden vaders

De wand met infofolders met meer dan 60 onderwerpen in deze Berlijnse vestiging

Voorbeelden uit de praktijk

Mannen met sociale fobie (ernstige verlegenheid, laag zelfbeeld, eenzaamheid als oorzaak en gevolg samen) komen samen en kunnen gebruik maken van de mogelijkheid om dmv improvisatie theater hun sociale angsten te overwinnen. We waren aanwezig bij een presentatie van drie mannen uit de zelfhulpgroep met de deelnemers van de Expert Meeting als publiek, dat later ook uitgenodigd werd om onderdeel te worden van de improvisatie. Ook wij konden dus uit onze comfortzone komen en niet iedereen durfde deze stap te wagen.

Het was indrukwekkend om de vooroordelen over sociale fobie te zien smelten als sneeuw voor de zon. Ofschoon het duidelijk geen professioneel improvisatietheater was zoals we dat bij ‘de Lama’s’ kunnen zien, toonden deze mannen wel het effect dat groepswerk op hun houding en gedrag heeft gehad: ze gingen de uitdaging ten volle aan om in het moment te durven staan, zonder de controle van hun gedachten over wat er zou kunnen gebeuren (wat in wezen de kern vormt van een sociale angst). Ze gebruikten hun vermogen om te doen wat ze ooit liever zouden vermijden. In Nederland kennen we dit soort effecten alleen bij mensen die in therapie zijn en waarbij drama als onderdeel van de behandelingsstrategie gebruikt wordt.

Ook de presentatie en begeleiding van een Open Space meeting door een jonge man met een voorgeschiedenis van sociale fobie was indrukwekkend. Vooral omdat we pas achteraf hoorden welke verlegenheid en problemen deze man heeft moeten overwinnen: zijn presentatie was zo krachtig, duidelijk en inspirerend dat hij als een professioneel spreker over kwam. De positieve feedback over zijn handelen sterken zijn zelfvertrouwen, verbetert zijn gevoel van eigenwaarde en ondersteunt de motivatie om door te zetten.

Migranten 

In Berlijn hebben we gezien dat er in de Kontakststelle zelfhulpgroepen zijn die zich richten op taalonderwijs, activering en begeleiding van vluchtelingen in het maatschappelijk leven. Het streven naar inclusiviteit (wat verder gaat dan integratie) heeft als effect dat vluchtelingen snel aan het werk zijn en voortdurend bezig zijn om de taal eigen te maken en zich betrokken voelen bij, en welkom in hun nieuwe leefwereld. De Kontakstelle is een veilige haven van waaruit vluchtelingen verder komen.

Jongeren (18 tot 35 jaar)

Er nemen steeds meer jongeren aan ZH groepen deel. Hierin vormen vooral levensfase gebonden thema’s de motivatie om deel te nemen en staat een gezamenlijk onderwerp niet zo zeer centraal. Studie, werk, zelfstandig gaan wonen, vragen rond het aangaan van relaties zijn vaak belangrijker om te delen dan bijvoorbeeld leven met een ziekte of beperking. Themagroepen waar mensen erg veel ouder zijn, blijken jongeren af te stoten omdat zij er geen aansluiting vinden wat betreft levensfase en er minder flexibiliteit en veranderingsbereidheid is bij oudere deelnemers.

Voor jongeren zijn er speciale ‘Stamtafels’ georganiseerd. Via de website http://www.schon-mal-an-selbsthilfegruppen-gedacht.de/warum-selbsthilfegruppen

kan de doelgroep informatie en aansluiting bij gelijkgestemden vinden. De site heeft bijna 1,9 miljoen bezoekers in 9 jaar tijd verwelkomd.

De vraag; ‘Waarom zelfhulpgroepen’ wordt op de homepage als volgt beantwoord.

“In Duitsland hebben drie miljoen mensen zich verenigd in zelfhulpgroepen. Ze behandelen onderwerpen die iedereen kunnen raken. Ze begrijpen, helpen en versterken elkaar en worden samen actief.

• omdat ze met andere mensen willen
• omdat ze mensen willen kennen die er hetzelfde over
• omdat ze INFORMATIE
• omdat ze hun ervaringen willen
• omdat ze samen hun probleem bewust aan willen
• omdat ze voor verandering met anderen betrokken willen
• omdat gedeelde problemen kleinere problemen ”

Via drie praktijkvoorbeelden kunnen bezoekers een kleine quiz doen waarbij uit drie vragen een juist antwoord gekozen kan worden. Daarnaast zijn op de site groepen in jouw dorp, stad of regio te vinden. Er is tevens een heldere handleiding te vinden over hoe je zelf een groep op kunt starten en welke hulpmiddelen er beschikbaar zijn.

Absoluut succesbepalend zijn de gratis ruimtes die de Kontakstellen voor groepen ter beschikking hebben en de goed vindbare informatie over ‘gespreksvoering in groepen’, ‘conflicthantering’, ‘bekend maken van je groep in de gemeenschap’, ‘bemiddelen’ en ‘ontwikkelingsfasen van groepen’.

Daarnaast is er ook online een grote populariteit van zelfhulp fora.

In dit animatiefilmpje (5 minuten)kun je zien wat zelfhulp doet.

Zelfs IKEA begrijpt de zelfhulpdichtheid in Duitsland. Zie in deze YouTube hoe sprookjeshelden elkaar in een zelfhulpgroep opzoeken.

Certificaat Zelfhulpvriendelijk voor ziekenhuizen

Ziekenhuizen en maatschappelijke organisaties integreren zelfhulp in hun interne processen en kwaliteitscirkels. Dit heeft in Duitsland geleid tot het opnemen van zelfhulp als onderdeel van het curriculum binnen zorgopleidingen.

Een praktisch voorbeeld is het opnemen van advies of doorverwijzing in de verpleegkundige rapportages van het zorgdossier en een plaats voor zelfhulp als vast onderdeel binnen een zorgplan.

Zelfhulpvriendelijke ziekenhuizen hebben als bedoeling de patiënt werkelijk centraal te zetten, en uit de patiëntenwaardering blijkt dat ZH vriendelijke ziekenhuizen daadwerkelijk hoger scoren in de benchmark die patiëntwaardering meet.

Een ander innovatief voorbeeld is de ‘toolkit’ voor mensen die chronisch ziek zijn en graag weer aan het werk willen. Samen met hun zelfhulpgroepsleden gaan zij terug naar de werkvloer om daar een open gesprek aan te gaan over mogelijkheden van terugkeer.

Normaal keert driekwart van de medewerkers na een lang ziekteproces niet meer terug op het werk. Met deze aanpak keert 70% wel terug. Onderzoeksgegevens wijzen uit dat mensen sneller, met meer zelfvertrouwen en beter geïnformeerd aan het werk kunnen gaan met de mogelijkheid om terug te vallen op de buddies van de groep.

Wetenschappelijke basis

Omdat Zelfhulp in de Duitse samenleving een onderdeel met een eigen identiteit is geworden, worden de wetenschappelijke disciplines in de sociale wetenschappen ingezet om dataverzameling, analyse en onderzoek te doen. Het initiatief voor onderzoek of innovatie kan vanuit NAKOS of vanuit de praktijk komen, wanneer ontwikkelingen of ideeën op haalbaarheid onderzocht moeten worden. Vice versa komen er bij zorgverzekeraars en maatschappelijke instellingen signalen binnen over een opvallende trend, zoals bijvoorbeeld toename van een specifieke psychische klacht bij jongeren.

Sociaal wetenschappers zijn vaak de eersten die voorspellende factoren in beeld hebben en kunnen duiden vanuit hun betrokkenheid bij Zelfhulp organisaties.

Wat zijn de voordelen van georganiseerde zelfhulp? Is er iets over Return on investment te zeggen?

Aan het eind van dit verslag geven we een opsomming van de vele voordelen op de psychische en psychosociale condities, effecten voor en op professionele hulpverlening en maatschappelijke effecten. Deze imposante lijst is zeker nog niet compleet.

In Duitsland is men zo overtuigd van het nut en effect van zelfhulp dat alleen al vanuit de Förderungswet ruim 82 miljoen euro gereserveerd wordt voor het faciliteren van Kontaktstellen (inclusief personeel, scholing, administratie en onderzoek). Los van de sociaal maatschappelijke impact die lastig in euro’s is uit te drukken zijn er meetbare economische effecten. Iedere geïnvesteerde euro betaalt zich, afhankelijk van het veld of domein, uit in € 1 : €3,4 tot €1 : €7,1.

In Nederland is een ROI impactmeting gedaan door Zelfzorg Ondersteund (‘SROI rapportage 2018’ door Pim Ketelaars en Maarten van der Ploeg van Vital Innovators) die uitkomt op €1 : €5. Dat komt grofweg overeen met het gemiddelde dat in Duitsland gemeten wordt.

 

Geen sprookjesparadijs

Niets en niemand is perfect. Ondanks alle mooie resultaten geven NAKOS medewerkers aan dat er voortdurend aandacht gegeven moet worden aan het opgebouwde positieve imago van zelfhulp. Ook Duitsland kent mensen met vooroordelen, zorgmijders en mensen die niet bereikt worden door de wijdverbreide en aanwezige mogelijkheden. Gemiddeld de helft van de bevolking staat positief en optimistisch ten opzichte van het delen van ervaringen met andere, relatief vreemde mensen. Voor de andere helft kan angst, wantrouwen en onzekerheid een te hoge drempel naar zelfhulp betekenen. Juist voor deze groep is zorgvuldigheid over de inhoud en toon waarmee over zelfhulp gesproken wordt van belang.

Voorbeelden van zelfhulp promotie in Duitsland

• Nationale Zelfhulpdag
• Zelfhulpgroepen worden in ziekenhuizen uitgenodigd en zijn een regulier onderwerp op de agenda van vergaderingen. Vertegenwoordigers van ZH groepen nemen deel in werkgroepen
• Awards, keurmerken of deurschild voor ZH vriendelijke organisaties
• Websites, YouTubes, blogs, vlogs, brochures en fysieke ontmoetingsplaatsen
• Positieve storytelling die angst, onzekerheid en vooroordelen over ZH wegnemen
• Vraag beroemdheden om te laten zien wat zij aan ZH doen. (Mooie casus is Brad Pitt die in een AA groep zat en integer bleef mbt de anonimiteit en geheimhouding). Deze ‘kampioenen zijn belangrijk als motivatoren en inspirators’.

Stellingen:

• Hoe meer je investeert en financieel borgt, des te beter is de basis voor het ontstaan van ZH centra en ontstaat er een diversiteit aan groepen met als gevolg dat een toenemend aantal mensen kan profiteren van de effecten. (effectonderzoek en Impact onderzoek in Duitsland, Oostenrijk, Verenigd Koninkrijk wijst uit : meer financiële investering, geeft progressief meer resultaat op maatschappelijke en economische waarde van Zelfhulp)
• Mannen komen minder graag naar ZH groepen (gemiddeld 25% van het totaal)omdat mannen moeilijker over falen of persoonlijke problemen praten.
• Alleen wanneer het management van ziekenhuizen het concept van ZH begrijpt en omarmt in visie, houding en gedrag dan is het mogelijk ZH te integreren in de werkprocessen van het ziekenhuis.
• Om ZH te promoten is eigenaarschap nodig van gemeenten. Het slimste om dat eigenaarschap in Nederland te bereiken, is door de beleidsregels en ambities van de Vereniging Nederlandse Gemeenten te kennen.
• In Nederland zou slachtofferhulp minder individueel en meer in ZH groepsverband plaats mogen vinden vanwege de positieve effecten van werken in een groep.

Ideeën

In Schotland is de ondersteuning van mantelzorgers buitengewoon goed ontwikkeld. Dit laat ook zien hoe weinig inzicht in andere landen bestaat in de omvang van mantelzorg en hoe weinig wordt geïnvesteerd in serieuze ondersteuning, terwijl zonder deze onbaatzuchtige hulp ons totale zorgsysteem volledig in elkaar zou storten. (zie ppt Sebastian Fisher, Vocal/Eurocarers)

Vocal heeft de Schotse mantelzorgers gemobiliseerd en hun werkelijke aantal boven water gekregen o.a. door de waarde van mantelzorg inzichtelijk te maken door hen ‘onbetaalde zorgverleners’ te noemen. Op hun website plaatste de organisatie een calculator waar men het aantal uren geleverde zorg in kunt vullen. Tegen een minimum uurloon en eventueel vermenigvuldigd met het aantal mensen dat zorgt, wordt de economische waarde inzichtelijk van deze informele zorg. Dit bedrag bleek zo astronomisch dat er direct enorm is geïnvesteerd in ondersteuning om overbelasting bij mantelzorgers en alle gevolgen daarvan te voorkomen. Hierbij blijkt groepsgewijs lotgenotencontact een krachtige rol te kunnen spelen.

Mogelijkheden voor Nederland?

Tips (o.a. van Jurgen Matzat)

• Maak de ambities mbt zelfhulp niet te groot en hou het lokaal. Bouw van onderaf een netwerk en bekendheid op.
• Wetgeving mbt financiering van de zorg, wordt landelijk gemaakt hetzij vanuit belastinggeld, hetzij dmv eigen bijdragen of een mix van beide. Dit zijn vrijwel onmogelijk op Europees niveau te beïnvloeden systemen.
• Zorg dat je de wetsteksten en ambities van de VNG kent om te zien of er beleidsvoornemens instaan waarvoor ZH de oplossing kan zijn.
• Het juiste moment is nauwelijks te creëren maar het is ‘ergens’. Zorg dat je overal bent. Veel lobbyen en praten dus.

Concreet afgesproken:

• We hebben de hashtag #selfhelpeurope aangemaakt waarmee we het principe kunnen verspreiden en alles wat hieromtrent gepubliceerd wordt terug kunnen vinden op een twitter tijdlijn.
• We maken een heldere mailinglijst waar we elkaar kunnen consulteren met specifieke vragen.
• Er is een app (in.kontakt) beschikbaar waarmee je gegarandeerd privacy veilig kunt berichten.
• Voor storytelling kunnen de ‘social impact’ gegevens gebruikt worden door behalve de cijfers en data ook de verhalen te vertellen. Hiervoor gaan we uitzoeken of we groepsgenoten uit een ZHG kunnen enthousiasmeren door te vragen wat ZH voor hen heeft betekent. Gebruik ook foto’s en korte teksten en slogans.
• Afgesproken om bestaande (dure) promotiefilmpjes onderling te gebruiken en zelf te ondertitelen.
• Vanuit UK worden impact reports en communicatie strategie plannen naar Wim R doorgestuurd.
• Vanuit het eigen werk blogs maken (Wim R gaat interviews doen met de medewerkers van ZB Limburg hiervoor)
• Directeur NAKOS heeft toezegging gedaan om gezamenlijk gebruik van hun database mogelijk te maken.
• Alle presentaties en info komen via Dropbox.
• België is kandidaat voor de volgende EEM onder voorbehoud van funding

Waar zit de kracht van zelfhulp en lotgenotencontact? Bronnen:

1. ‘Het gat in de markt’ Economische waarde van lotgenotencontact. NPCF rapport door Jorien Maas dd 1993. Uitgave van Zorgbelang
2. ‘Effecten van lotgenotencontact patiëntenverenigingen’ De meerwaarde van lotgenotencontact bij patiëntenverenigingen binnen het veld van de zorg. Onder eindredactie van Robert Maas. Uitgave van Zorgbelang Gelderland.

Psychosociaal

• Empowerment (eigen kracht) en zelfvertrouwen nemen toe en daarmee het welbevinden (het zelfgevoel verbetert)
• Wederzijdse (emotionele) ondersteuning wat resulteert in meer rust en een gevoel van opluchting
• Stigmatisering heeft door ondersteuning lotgenotencontact minder impact op zelfgevoel
• Dit alles heeft opgeteld een stressverlagend effect en dat heeft weer invloed op de ervaring van angst, nervositeit, somberheid of zelfs
• Betekenisgeving en zingeving verdiepen zich (binnen de subjectieve ervaring – de gedachtewereld van mensen- wordt de evaluatie en beoordeling  van een probleem positiever of ten minste minder negatief. Voorbeelden: gedeelde smart is halve smart. Door mijn probleem te bespreken met lotgenoten heb ik nieuwe mensen en nieuwe mogelijkheden leren zien. “Mijn dokter hielp mij. Ervaringsdeskundigen hebben me helpen genezen en de zin van het leven weer terug te vinden.)
• Preventie verbetert en kans op terugval neemt af: er ontstaat een motiverende sociale controle: men licht elkaar voor en brengt elkaar op ideeën.
• De relatie met de omgeving verbetert (en vice versa) m.n. partnerrelaties verbeteren en gevoelens van eenzaamheid nemen af.
• Familie en vrienden krijgen een betere kennis van het probleem; Hun relatie met de patiënt of cliënt verbetert wat impliceert dat zelfhulpgroepen potentieel een dubbele winst opleveren, zowel voor de omgeving als voor degene die het probleem ervaart.
• Lotgenoten helpen elkaar de ‘beste hulpverleners’, hulpmiddelen, leefwijzen, tips en informatie te vinden.
• Verminderde gevoelens van afhankelijkheid van professionals, hogere mate van assertiviteit en kennen van de eigen positie. Betere en actievere onderhandelingen met hulpverleners.
• Zorgverlener kan er op vertrouwen dat zijn cliënt antwoorden krijgt op vragen die voor hem lastig te beantwoorden zijn vanwege zijn beperkte consulttijd en vooral omdat hij zelf deze aandoening (meestal) niet uit eigen ervaring kent. (het gaat hier meestal om algemene, praktische en emotionele vragen, die gaan over alle levensdimensies volgens oa Positieve gezondheid)
• Leefstijl – gezondheidsgedrag verbetert
• Een toename van de kwaliteit van leven

De effecten op de professionele hulpverlening:

• Zelfhulp en lotgenotencontact hebben de potentie om wachtlijsten en wachttijden te verkorten
• De juiste diagnose wordt sneller gesteld (veelal bij patiënten met onbegrepen klachten ECI of met een vermoedelijk ‘psychische oorzaak’)
• Herkenning van klachten door LG contact en snellere bijstelling , verfijning of specificatie van een
• Behoefte aan professionele ondersteuning, medicatie- en hulpmiddelen gebruik nemen
• Arts-patiënt relatie en de therapietrouw verbetert omdat er sprake is van een elkaar aanvullende (kennis en kunde)relatie.
• Doordat LG elkaar stimuleren een second opinion te vragen worden onnodige ingrepen voorkomen of uitgesteld.
• Behoefte aan professionele hulpverlening neemt af.
• De periode waarover professioneel contact nodig is neemt af, de frequentie en duur van de consulten wordt verkort.
• Het aantal ingeschakelde disciplines wordt verkleind
• LG kunnen vragen over de gevolgen van behandelingen en ingrepen vaak beter en gedetailleerder.
• Patiënten houden zich beter aan adviezen van de hulpverlener wanneer dit advies door LG bevestigd wordt. Door sociale controle en doordat men zich kan spiegelen aan voorbeelden is men gemotiveerd om moeilijke of intensieve behandelingen aan te gaan of te volbrengen.
• Preventie: men neemt eerder rust of grijpt bijtijds in. Onnodige of schadelijke behandelingen worden eerder voorkomen.

Medicijn- en hulpmiddelengebruik

• Opvallend is een verminderde behoefte aan pijnstillers
• LG wijzen elkaar soms op een ingreep of een alternatieve behandeling waardoor medicatiegebruik overbodig wordt of wijst men elkaar op effectievere medicatie.
• LG wijzen elkaar op bijwerkingen die soms niet onderkend worden en wijzen elkaar op onjuiste toepassing van medicatie in combinatie met bepaalde (voedings)middelen.
• Behoefte aan hulpmiddelengebruik neemt af. Via tips worden goedkopere en minder hulpmiddelen gebruikt, zijn ze vaak effectiever en hebben hulpmiddelen minder lang.

Maatschappelijk

• Toename en verbetering van sociale contacten
• Nieuwe wijzen van tijdsbesteding en toename van zelfvertrouwen beïnvloeden de kwaliteit van leven zodanig dat men zich beter voelt en minder artsbezoek nodig heeft.
• Maatschappelijke participatie (betaald werk en vrijwilligerswerk) neemt toe omdat men zich beter voelt. Door voorbeeldgedrag in groepen en door werkgevers die ervaringen hebben met arbeidsbeperkingen worden wegen gebaand voor mensen die herstellen van beperkingen.
• Binnen patiënten verenigingen zijn lotgenoten een belangrijk voorbeeld voor elkaar.

Voor een indruk van het verslag van onze Vlaamse collega’s van Zelfhulp.be klik hier