In gesprek met Peter Mijs – Wat angst met je kan doen?
Peter is 59 jaar, vader van drie volwassen kinderen.
Beroepsmatig is hij tot 2005 werkzaam geweest als arts (verpleeghuisarts).
Hierna heeft hij zijn stethoscoop voorgoed aan de wilgen gehangen.
Sindsdien heeft hij van alles geprobeerd en gedaan, maar depressies bemoeilijkten dit ingewikkelde werkproces. Het bleek niet gemakkelijk om iets te vinden wat hij leuk vond.
Momenteel werkt hij twee halve dagen in een fietswerkplaats die valt onder het dagactiviteitencentrum van Mondriaan in Heerlen. Dit is voortgekomen uit de laatste keer dat hij werd opgenomen. Hij heeft een aantal opnames gehad, vooral in verband met depressies.
Door de jaren heen is hij ook weleens manisch geweest. De laatste keer was in 2017.
Inmiddels heeft hij heeft de diagnose bipolaire stoornis. Toch bepaalt deze diagnose zijn leven niet. Het heeft te maken met een ziektebeeld, terwijl Peter zichzelf zoveel mogelijk wil bezig houden met zijn ‘normale kant’.
Peter ziet zichzelf als een ‘normale man met moeilijkheden’ en niet als ‘zieke man’ die pillen nodig heeft. Hij slikt overigens wel medicatie die ervoor zorgt dat hij niet manisch wordt.
In zijn geval is depressie vaak een gevolg geweest van ‘vermijden’. Vermijding uit angst. Hij is altijd ‘vermijdend’ ingesteld geweest. Een soort voorzichtigheid die hij uit zijn jeugd heeft meegenomen. In zijn puberteit probeerde hij dat te doorbreken maar het zit er gewoon in. Hij wilde geen angst voelen maar wist ook niet goed hoe hij ermee om moest gaan.
Door vermijding kun je compulsief (je moet iets doen zonder dat je het eigenlijk wilt) worden. Dat kan dusdanige vormen aannemen zodat je helemaal buiten je flow komt.
Van 1991 tot 2003 is hij als fulltime arts werkzaam geweest. In eerste instantie in het ziekenhuis op de afdeling chirurgie, want aanvankelijk was het zijn bedoeling om uroloog te worden.
Vervolgens werkte hij jaren als verpleeghuisarts. Na zijn ziek zijn werd het moeilijk om als arts terug te komen en dat lukte hem dan ook helaas niet meer. Hij is met zijn oude metier gestopt en vervolgens een hele andere weg ingeslagen.
Peter is ervaringsdeskundige op het gebied van depressies en angsten.
Hij begeleidt groepen in Maastricht (mensen met depressies nu en in het verleden) en in Sittard (mensen met angsten en dwangneurosen). Het zijn lotgenotengroepen die hun ervaringen delen. Zo ziet hij voor hem ook een rol weggelegd bij voor de bestrijding van angst in een coronagroep.
Bij (ex-) coronapatiënten kunnen onbekendheid en angst een grote rol spelen.
Over angstervaringen vertellen en hoe je daar het beste mee om kunt gaan, daar kan Peter bij helpen.
Hij wil daarbij sterk benadrukken dat het hebben van een ziekte weliswaar naar is, maar dat het gewoon gebeurt. Daar heb je zelf niet zoveel over te zeggen, je hebt er ook geen controle over. Wat je wél kunt beïnvloeden is de manier hoe je hier mee omgaat. Dat is een psychisch gebeuren. Aan corona zelf kun je niets veranderen. Zelfs met het vaccin in het vooruitzicht moet je afwachten hoe het gaat helpen en of je de ziekte daarmee weg krijgt.
De angst, die landelijk en zelfs mondiaal een rol speelt kun je wel proberen te beteugelen.
Wat heeft Peter zelf aan lotgenotengroep gehad?
Momenteel zit hij in een groep van mensen met een bipolaire stoornis.
Een kleine groep. Wat hij zelf als positief ervaart aan deze groep is dat je open kunt zijn, ook al durf je dat eigenlijk niet.
Zelfs als begeleider heeft hij wel eens geroepen:
‘ik ga iets zeggen wat ik eigenlijk niet durf, maar ik ga het toch doen’.
Dat kan in zo’n groep, omdat je met mensen onder elkaar bent. Iedereen heeft dan wel een andere diagnose, een depressie, angst, dwang of fobiestoornis maar veel is onderling herkenbaar.
Er zijn overeenkomsten, maar vooral veel verschillen. Je kunt daardoor veel van elkaar leren.
Sommige ziekteverschijnselen en klachten zijn aantoonbaar, speelt hypochondrie ook een rol?
Dat speelt zeker een rol. Maar dat is ook zo bij mensen die geen depressies hebben.
Veel mensen zijn hypochondrisch ingesteld maar of daaraan iets aan te doen is?
Peter kan alleen uit eigen ervaring spreken. Het is heel lastig wanneer je bij het minste of geringste denkt dat iets nooit meer over gaat. Of dat je bij ouderdom alleen maar kunt zien dat het bergafwaarts gaat. Dat is lastig èn hinderlijk en het heeft een grote invloed op hoe je je voelt. De klachten worden daardoor erger. Als je een beetje pijn hebt en je daar een flinke dosis angst overheen legt dan wordt die pijn eerder erger dan minder.
De meeste dingen gaan vanzelf over. Maar als je het omgekeerde denkt – want dat doen hypochonders – maakt dat alles in hun hoofd nog erger. Daar kun je niet zo heel veel aan veranderen. Je kunt er wel mee omgaan door te leren denken: ‘oké, waarschijnlijk gaat het over, want het meeste gaat vanzelf over’. Als het niet vanzelf over gaat dan merk je dat wel. Dan moet je je gezond verstand gebruiken en op zoek gaan naar behandeling .
Hypochondrie is een feit, de oorzaak is onbekend. De een heeft er veel last van de ander helemaal niet. Het is het ook niet met medicatie te bestrijden maar eerder een mindset.
Peter vertelt dat hij nog steeds medicatie gebruikt. Hij wordt vooral geconfronteerd met angsten wanneer hij in depressies zit. Omdat het zo invaliderend en beperkend is, kreeg hij daar al eerder medicatie voor. Hij heeft zich erbij neergelegd. Hij slikt nog steeds Xanax, een van de bekendste middelen tegen angst, een angstdemper als het ware. Hij is nu aan het afbouwen maar wanneer je afbouwt komen dingen die je onderdrukt hebt weer boven. Dat maakt het ook zo moeilijk om ervan af te komen. Medicatie heb je aanvankelijk als hulpmiddel. Op zich kan zo’n middel echt wel helpen om angst te verminderen. Zo’n middel=]gebruik je dan voor een bepaalde tijd omdat deze middelen kunnen ook bijwerkingen hebben (die overigens gelukkig niet iedereen krijgt).
Heeft Corona ook invloed op jouw persoonlijke leven?
Peter ervaart vooral een vervelend gevoel bij al die regels die ook voor hem beperkend zijn.
Een veelvoud van regels worden, begrijpelijk, deels door angst ingegeven maar hij baalt er wel van. Gelukkig kan hij zelf nog veel dingen wel doen. De persoonlijke belemmeringen vallen gelukkig mee. Er heerst wel een rare sfeer, die soms onwerkelijk en onheilspellend aanvoelt. Het lijkt het erop dat deze angst te veel gevoed wordt. Het gaat nergens anders meer over. In het begin van de coronatijd heeft Peter zich daarom voorgenomen er niet al teveel over te zeggen en vooral rustig te blijven omdat hij anders gauw geneigd is om in discussies te gaan. Een goede oefening voor Peter.
Op de vraag hoe hij dit dan oppakt in de coronagroep, waar dit soort onderwerpen onderwerp dingen ter sprake komen denkt Peter dat mensen geneigd zijn om zich te focussen op het somatische. Daar kun je het samen over hebben.
Hij vindt veel zaken ook qua aanpak niet goed doordacht. Gelooft niet alles zomaar.
Hij is kritisch ook uit zijn ervaring als arts.
Vanuit zijn achtergrond werd eerder een natuurlijke aanpak geprobeerd en gepropageerd. Misschien kijkt hij daarom anders naar medicatie, farmacie en vaccinatie. Maar soms kun je daar zo weinig mee.
Ook al wordt vaak benadrukt hoe goed de vaccins wel niet zijn of hoe je het virus kunt onderdrukken er bestaat geen simplistische benadering en vraagtekens zullen er altijd zijn.
De lange termijneffecten zijn niet bekend zijn maar dat is bij andere vaccinaties ook het geval. Er ligt veel nadruk op vaccineren. Keuze bepalen is moeilijk. Daar wordt je onrustig en bang van en dat kan zelfs paniekaanvallen veroorzaken.
Vaccineren moet een persoonlijke keuze zijn. Als je daar ook nog consequenties aan gaat verbinden wordt de druk nog verder opgevoerd. Dat werkt angst in de hand.
Concrete hulp (zoals bijvoorbeeld longfysio) kunnen angst wegnemen.Er is veel waar je bang voor kunt worden in Corona tijd. Het speelt overal en is niet te clusteren. Verpleeghuizenbezoek, scholing voor kinderen. Er moeten allemaal beslissingen worden genomen Je blijft nadenken en ervaart minder bewegingsruimte.
Wat doe je zelf om weer in een goede flow te komen?
Je moet ook dingen doen die je leuk vindt waar je blij van wordt.
Voor mij is dat gitaarspelen, zingen en liedjes schrijven.
Het is belangrijk dat je dingen doet waar je je in kunt verliezen. Dat is heerlijk!
Angst en ouder worden? Is het anders wanneer je ouder wordt? Je kunt leren om er beter mee om te gaan. Het wordt makkelijker. Het gevoel van het leven gaat voorbij. Ondanks alles hang je aan het leven.
Als arts heb je toch veel gezien en meegemaakt. Heb je voor je aan de opleiding begon en tijdens geen last gehad van angsten? Achteraf gezien heeft het een rol gespeeld dat hij altijd gericht is geweest op ziekte. Altijd heel voorzichtig en oppassend geweest. Moeder was verpleegkundige. Zij was gericht op ziekte. Op die manier in de studie gerold. Eigenlijk door niemand gestimuleerd of afgeremd. Hij is gaan werken als arts en kon daarin het gericht zijn op ziekte goed gebruiken. Door eigen behoefte steeds meer gaan scholen in gezondheid. Gezondheid stimuleren in plaats van alleen met ziekte bezig te zijn. Veel geleerd op dat vlak. Toen zijn eerste zoon werd geboren begonnen de angsten. Bang dat er iets zou kunnen gebeuren.
_________
Sinds dit interview zet Peter zijn kennis en ervaring ook in voor Burgerkracht. Hij geeft de training ‘Opstarten en begeleiden van zelfregiegroepen’ en levert een bijdrage aan een wetenschappelijk onderzoek aan de Maastricht University. Het ‘T-SAD-onderzoek’ met als doel een predictieve tool te ontwikkelen waarmee depressies in een veel eerder stadium kunnen worden onderscheiden en behandeld.
link naar het ervaringsverhaal van Peter en naar een filmpje met een interview.
