Wordt jouw leven bepaald door je verslaving? Maar wil je wel weer grip krijgen op je leven? Heb jij te maken met een middelen- of gedragsverslaving? En wil je stoppen? Het kan dan nodig zijn om professionele hulp in te schakelen. Changes GGZ biedt deze professionele behandeling klinisch of als dagbehandeling aan voor iedereen met een verslaving. Met locaties in Halsteren, Breda, Weert en Zuid-Afrika kan je voor een breed scala aan verslavingen terecht, daarnaast biedt de zorginstelling ook behandelingen voor eetstoornis en trauma.
Lonneke en Thea vertellen meer over de locatie in Weert. Wat gebeurt er? Hoe ziet verslavingszorg en lotgenotencontact er samen uit? En waarom kan een extra zijstap tijdens of na een behandeling helpend zijn?
Lonneke: “Als regiebehandelaar ben ik betrokken bij ambulante behandeling. Dit is onze deeltijdbehandeling waar cliënten mij en mijn collega’s in groepsvorm 3 dagen per week gedurende 12 weken zien. Daarna volgt 10 weken nazorg. In Weert bieden we zowel klinische als ambulante deeltijd behandelvormen voor verslaving. Het verschil van de behandeltrajecten zit hem in de intensiteit die iemand nodig lijkt te hebben om grip over de verslaving te krijgen.”
Thea: “Ik werk in de kliniek zelf. Daar verblijven cliënten gedurende 6 weken. Ik zie dit zelf als een interventie. Waar je thuis niet meer uit een patroon kan stappen; je hier de hulp krijgt om dat wel te doen. Ten eerste ben je fysiek even uit de situatie (locatie en bijbehorende naasten) en je bent abstinent waardoor de behandeling een kans kan krijgen.
Tijdens de behandeling kijken we naar verschillende facetten van iemands verslaving, waaronder cognitie, emoties, gedrag en systeem. De kliniekopname is van korte duur en is voornamelijk bedoeld iemand uit zijn vastzittende patronen te schudden. Wanneer iemand weer terug naar zijn eigen omgeving gaat zal de client de geleerde lessen (hopelijk) zelf toepassen. Dit valt vaak tegen, daarom zijn nazorg, een vervolgbehandeling, meetings of zelfhulpgroepen essentieel. Verslaving heeft vaak meerdere lagen (sociaal, systemisch, emotioneel, fysiek, cognitief, etc.) en soms hoort een terugval bij het proces. Wat je dan vaak ziet is dat cliënten dan terugkomen en gaan ze verder gaan bij waar ze gebleven waren.
In de verslavingszorg zijn termen als groepsbehandeling en het 12-stappenplan bekend. Hoe kijken jullie aan tegen zelfhulp en zelfregie?
Lonneke: “Vanuit de kliniek hoort een eigen regie houden er echt bij. Daar wordt ook op gestuurd door het stimuleren van het volgen van meetings. Maar we dwingen niemand. Je moet hier zelf open voor staan”. Thea: “Verslaving kan je ook eenzaam maken. Mensen zijn tijdens hun verslaving vaak steeds meer geïsoleerd geraakt. Ze verliezen banden met familie en vrienden, bijvoorbeeld. Dit terwijl verbinding met andere mensen je herstel ten goede komt. Zeker als zij jou hierin begrijpen, omdat ze door iets soortgelijks gaan. Tijdens de behandeling bezoeken cliënten daarom twee keer een externe meeting. Dit omdat mensen het vaak een te grote stap vinden om in hun eentje naar een meeting te gaan. Bij deze meetings kunnen ze alvast ervaren of het iets voor hen is. Zo maken we ook de drempel wat lager om na de kliniek naar een meeting toe te gaan. Als cliënten naar een meeting in hun eigen woonplaats willen, kunnen ze (zelfstandig of samen met ons) de contactpersoon bellen. Vaak is er een mogelijkheid om de client voorafgaand te ontvangen. Zo hoef je niet alleen te gaan en word je goed opgevangen. Dat maakt het een stuk minder spannend!”
Overigens willen ze niet uitsluitend de focus op de meetings leggen. Thea: “Over het algemeen stimuleren we bezoek aan meetings of zelfhulpgroepen, maar we hopen dat niet alleen meetings in het vizier worden houden. Dan blijft de focus namelijk alsnog alleen maar op de verslaving liggen. Als je je verslaving achter je wilt laten, is het belangrijk je als mens ook weer te ontwikkelen op een positieve manier en op verschillende manieren aansluiting te vinden, zodat de verslaving minder ruimte krijgt. Tijdens de behandeling proberen we bijvoorbeeld al te kijken naar verschillende mogelijkheden om in contact te komen met familie en anderen. Ook kijken we naar bezigheden, zoals hobby’s, cursussen, sportverenigingen of toneel. Uiteraard geheel naar eigen keuze en interesses van de cliënt. Dit vormt in mijn ogen een belangrijk onderdeel om weer regie op het leven terug te pakken.”
En wat voor reacties geven cliënten wanneer ze naar een meeting of groep zijn gegaan?
“Bijna iedereen vindt het fantastisch. Nou is het wel zo dat maar 10% er echt gebruik van maakt. Maar de reacties zijn heel erg goed. Ze voelen zich gehoord en zien dat er meer mensen zijn met dezelfde problemen. Omdat onze behandelgroepen open zijn, zitten cliënten niet altijd in dezelfde week in hun proces. Zo kan iemand in week 4 iemand in week 1 ook meenemen naar een groep. Dat zorgt ook weer dat die drempel kleiner wordt.
Thea: ”Een verslaving betekent vaak ook dat je in een isolement leeft. Aansluiting vinden bij een groep kan er dan voor zorgen dat je je niet meer alleen voelt en dat je je gezien voelt. Je geeft een stukje hoop aan iemand. Dat kan overigens ook een anders soort groep zijn. Bijvoorbeeld een dartclub. Als je maar onder de mensen komt”.
Jullie stimuleren het nemen van een eigen regie en een bezoek brengen aan meetings en zelfregiegroepen. Waarom zouden andere organisaties dit ook moeten doen?
“Het belang van verbinding, het samenzijn en het uitbreiden van je eigen netwerk. Dat is zo belangrijk. Je kunt naar een georganiseerde groep gaan, maar het kan ook een ander clubje mensen zijn. Het gaat erom dat mensen de verbinding met elkaar leggen. Je leven weer te delen met anderen”.
Wij horen wel eens dat niet elke zorgverlener staat te springen om iemand te verwijzen naar een groep. Is het wel veilig? Hoe wordt er omgegaan met persoonlijke verhalen? Wordt er wel goed omgegaan met bepaalde problematieken? Hoe kijken jullie hiernaar?
Thea: “Wij staan daar niet zo tegenover en hebben dat ook nog niet terug gehoord bij ons. Maar het zou bijvoorbeeld wel vervelend zijn dat iemand in een groep op een omslagpunt zit en dan niet op tijd de juiste behandeling krijgt. Ik zou aanraden om zelf altijd kritisch te blijven en te kijken naar je eigen proces. Blijf in gesprek met een arts of een behandelaar. En daarbij zit je niet alleen in zo’n groep. Er zijn meer mensen die je met beide benen op de grond houden. Dat lijkt mij wenselijker dan dat mensen alleen op eigen houtje het hele internet te gaan afstruinen”.
“Ga zelf naar een groep, ga kijken en ga het gewoon ontdekken. Blijf niet te lang in zorg. Mensen moeten echt zelf regie nemen en doorgaan met hun leven”.
